Cách đánh vần tiếng việt lớp 1 công nghệ giáo dục mới nhất hiện nay

Cách đánh vần tiếng việt lớp 1 công nghệ giáo dục mới nhất hiện nay, giúp các bậc phụ huynh nắm rõ hơn về chương trình giáo dục mới này. Chương trình giáo dục mới cho trẻ lớp 1 hiện nay có nhiều sự cải cách và thay đổi hoàn toàn mới so với trước kia. Điều này khiến nhiều bậc phụ huynh hoang mang và không biết nên dạy con mình như thế nào mới đúng chuẩn. Để giúp các bậc phụ huynh hiểu hơn về cách đánh vần tiếng việt cũng như giúp các bé chuẩn bị hành trang tốt nhất khi vào lớp một, mời mọi người cùng theo dõi cách đánh vần tiếng việt mới, mà chúng tôi chia sẻ dưới đây.

Hãy cùng tham khảo cách đánh vần tiếng việt lớp 1 chuẩn dưới đây để có thể đồng hành trong việc học tập của con mình nhé.

1. Cách đánh vần tiếng việt theo chương trình CNGD

1.1. Phân biệt rõ Âm và Chữ

Âm là Vật thật, là âm thanh. – Chữ là Vật thay thế, dùng để ghi lại, cố định lại âm. Theo đó, không phải lúc nào cũng có sự tương ứng 1:1 giữa âm và chữ. – Thông thường, 1 âm được ghi lại bằng 1 chữ cái (a, b, d, đ, e, 1, m,…)

Lưu ý: Theo quan điểm của Công nghệ Giáo dục, 1 âm ghi lại bằng 1 | chữ nghĩa là các chữ ghi âm có vai trò như nhau. Do đó, 1 âm /chờ được ghi lại bằng 1 chữ ch (chữ : chờ) chứ không phải là được ghép lại từ 2 chữ c và h.

Có những trường hợp 1 âm không phải chỉ được ghi lại bằng 1 chữ mà có thể là 2, 3, 4 chữ, do đó, cần có căn cứ là Luật chính tả.

Ví dụ: Âm /ngờ được ghi bằng 2 chữ :ng và ngh (ngờ kép)

Âm /cờ/ được ghi bằng 3 chữ : c (cờ), k (ca) và q (cu) Âm /ia được ghi bằng 4 chữ: iễ, ia, yế, ya

Cách đánh vần tiếng việt lớp 1 công nghệ giáo dục mới nhất hiện nay

1.2. Nguyên tắc đánh vần trong Công nghệ Giáo dục

Đánh vần theo Âm, không đánh vần theo Chữ

Ví dụ: ca : /cờ/ – /a/ – ca/

ke : /cờl – /e/ – /ke/

quê : /cờ/ – /uê/ – /quê/

Do đánh vần theo âm nên khi viết phải viết theo Luật chính tả : Âm /cờ/ đứng trước âm /e, lê, i/ phải viết bằng chữ k (ca). Âm /cờ đứng trước âm đệm phải viết bằng chữ q (cu), âm đệm viết bằng chữ u

Đánh vần theo cơ chế 2 bước

Bước 1: Đánh vần tiếng thanh ngang (Khi đánh vần tiếng thanh ngang, tách ra phần đầu / phần vần)

Ví dụ: ba : /bờ/ – /a/ – /ba/

Bước 2: Đánh vần tiếng có thanh (Khi đánh vần tiếng có thanh khác thanh ngang tạm thời tách thanh ra, để lại thanh ngang)

Ví dụ: bà: /bal – huyền – bà Học sinh chỉ học tiếng có thanh khi đã đọc trơn được tiếng thanh ngang.

Lưu ý: Công nghệ Giáo dục còn hướng dẫn học sinh, khi chưa đọc được tiếng có thanh thì có các bước để đánh vần lại:

Cách 1: Dùng tay che dấu thanh để học sinh đọc được tiếng thanh ngang /ba/. Sau đó trả lại dấu thanh để đánh vần /ba/ – huyền – bà.

– Nếu che dấu thanh mà học sinh chưa đọc được ngay tiếng thanh ngang thì che tiếp phần vần, để học sinh nhận ra phụ âm /b/. Bỏ dấu che nguyên âm /a/ để nhận ra nguyên âm /a/ và đánh vần bờ – a – ba → ba – huyền – bà.

Cách 2: Đưa tiếng bày vào mô hình phân tích tiếng:

Cách đánh vần tiếng việt lớp 1 công nghệ giáo dục mới nhất hiện nay

Học sinh phân tích rồi đọc cả tiếng thanh ngang, sau đó thêm thanh vào để được tiếng có thanh: /ba/ – huyền – bà.

Nếu các em vẫn lúng túng với tiếng thanh ngang thì phân tích tiếp tiếng thanh ngang: bờ – a – ba. Cho trẻ làm và xóa dần từ dưới lên để cuối cùng có tiếng /bà.

1.3. Một số ví dụ cụ thể

Trong tiếng Việt, tiếng gồm có 3 phần: phần đầu – phần vần – phần thanh.

Phần vần gồm các Âm giữ các vai trò: Âm đệm – Âm chính – Âm cuối. Học sinh học theo Công nghệ Giáo dục sẽ được học 4 kiểu vần:

Vần chỉ có âm chính, ví dụ: ba, chè,…
Vần có âm đệm và âm chính, ví dụ: hoa, quế,…
Vần có âm chính và âm cuối, ví dụ: lan, sáng,…
Vần có đủ âm đệm – âm chính – âm cuối, ví dụ: quên, hoàng,…

Từ các kiểu vần này, có thể tạo nên được rất nhiều loại Tiếng khác nhau.

VD1. Tiếng chỉ có âm chính: y

ý: /y/ – sắc – /ý/

VD2. Tiếng có âm đầu và âm chính:

Che: /chờ/ – /e/ – /che/
Chẻ: /che/ – hỏi – /che/

VD3. Tiếng có âm đệm – âm chính:

Uy:/u/ – /y/ – /uy/
Uỷ :/uy/ – hỏi – /uỷ/

VD4. Tiếng có âm đầu – âm đệm – âm chính:

Hoa : /hờ/ – /oa/ – /hoa/
Quy /cờ/ – /uy/ – /quy/
Quý :/quy/ – sắc – /quý/

VD5. Tiếng có âm chính – âm cuối:

Em: /e/ – /mờ/ – /em/
Yên: /ia/ – /nờ/ – /yên/
Yến: /yên/ – /sắc/ – /yến/

VD6. Tiếng có âm đầu – âm chính – âm cuối:

Sang :/sờ/ – /ang/ – /sang/
Sáng: /sang/ – sắc – /sáng/
Mát : /mát/ – sắc – /mát/

VD7. Tiếng có âm đệm – âm chính – âm cuối:

Oan: /o/ – /an/ – /oan/
Uyên: /u/ – /iên/ – /uyên/
Uyển: /uyên/ – hỏi – /uyển/

VD8. Tiếng có đủ âm đầu – âm đệm – âm chính – âm cuối:

Quang: /cờ – /oang/ – /quang/
Quảng: /quang/ – hỏi – /quảng/

Cách đánh vần tiếng việt lớp 1 công nghệ giáo dục mới nhất hiện nay

2. Bảng âm vần theo chương trình giáo dục công nghệ

Các chữ đọc như cũ: a, ă, â, b, ch, e, ê, g, h, i, kh, l, m, n, ng, ngh, nh, o, ô, ơ, ph, s, t, th, u, ư, v, x, y
Các chữ đọc là “dờ” nhưng phát âm có phần khác nhau: gi; r; d
Các chữ đều đọc là “cờ”: c; k; q

Vần	Cách đọc	Vần	Cách đọc
gì	gì – gi huyền gì	uôm	uôm – ua – m – uôm
iê, yê, ya	đều đọc là ia	uôt	uôt – ua – t – uôt
uô	đọc là ua	uôc	uôc – ua – c – uôc
ươ	đọc là ưa	uông	uông – ua – ng – uông
iêu	iêu – ia – u – iêu	ươi	ươi – ưa – i – ươi
yêu	yêu – ia – u – yêu	ươn	ươn – ưa – n – ươn
iên	iên – ia – n – iên	ương	ương – ưa – ng – ương
yên	yên – ia – n – yên	ươm	ươm – ưa – m – ươm
iêt	iêt – ia – t – iêt	ươc	ươc – ưa – c – ươc
iêc	iêc – ia – c – iêc	ươp	ươp – ưa – p – ươp
iêp	iêp – ia – p – iêp	oai	oai – o- ai- oai
yêm	yêm – ia – m – yêm	oay	oay – o – ay – oay
iêng	iêng – ia – ng – iêng	oan	oan – o – an – oan
uôi	uôi – ua – i – uôi	oăn	oăn – o – ăn – oăn
uôn	uôn – ua – n – uôn	oang	oang – o – ang – oang
uyên	uyên – u – yên – uyên	oăng	oăng – o – ăng – oăng
uych	uych – u – ych – uych	oanh	oanh – o – anh – oanh
uynh	uynh – u – ynh – uynh	oach	oach – o – ach – oach
uyêt	uyêt – u – yêt – uyêt	oat	oat – o – at – oat
uya	uya – u – ya – uya	oăt	oăt – o – ăt – oăt
uyt	uyt – u – yt – uyt	uân	uân – u – ân – uân
oi	oi – o – i – oi	uât	uât – u – ât – uât

Các âm vẫn phát âm như cũ bao gồm: i, ai, ôi, ơi, ui, ưi, ay, ây, eo, ao, au, âu, iu, êu, ưu, on, an, ăn, ân, ơn, ưn, ôn, in, un, om, am ăm, âm, ôm, ơm, êm, em, im, um, ot, at, ăt, ât, ôt, ơt, et, êt, ut, ưt, it.

Một Số Tiếng Đọc Khác Cách Đọc Cũ

Tiếng	Cách đọc	Ghi chú
dơ	dơ – dờ – ơ – dơ	Đọc nhẹ
giơ	giơ – giờ – ơ – giờ	Đọc nặng hơn một chút
giờ	giờ – giơ – huyền – giờ
rô	rô – rờ – ô – rô	Đọc rung lưỡi
kinh	cờ – inh – kinh	Luật chính tả: âm “cờ” đứng trước i viết bằng chữ “ca”
quynh	Quynh – cờ – uynh – quynh	Luật chính tả: âm “cờ” đứng trước âm đệm phải viết bằng chữ “cu” và âm đệm viết bằng chữ u.
qua	Qua – cờ – oa – qua	Luật chính tả: như trên

Lưu Ý: Bảng chữ cái dưới đây là tên âm để dạy học sinh lớp 1, còn khi đọc tên của 29 chữ cái thì vẫn đọc như cũ.

Chữ cái	Tên chữ cái	Chữ cái	Tên chữ cái
a	a	n	en – nờ
ă	á	o	o
â	ớ	ô	ô
b	bê	ơ	ơ
c	xê	p	pê
d	dê	q	quy
đ	đê	r	e – rờ
e	e	s	ét – sì
ê	ê	t	tê
g	giê	u	u
h	hát	ư	ư
i	i	v	vê
k	ca	x	ích – xì
l	e – lờ	y	y – dài
m	em – mờ

Tiếng	Cách đọc	Ghi chú
Dơ	Dờ – ơ – dơ
Giơ	Giờ – ơ – dơ	Đọc là “dờ” nhưng có tiếng gió.
Giờ	Giơ – huyền – giờ	Đọc là “dờ” nhưng có tiếng gió.
Rô	Rờ – ô – rô
Kinh	Cờ – inh – kinh
Quynh	Cờ – uynh – quynh
Qua	Cờ – oa – qua
Quê	Cờ – uê – quê
Quyết	Cờ – uyêt – quyêt Quyêt – sắc quyết
Bà	Bờ – a ba, Ba – huyền – bà
Mướp	ưa – p – ươp mờ – ươp – mươp Mươp – sắc – mướp	(Nếu các con chưa biết đánh vần ươp thì mới phải đánh vần từ ưa – p – ươp)
Bướm	ưa – m – ươm bờ – ươm – bươm Bươm – sắc – bướm
Bướng	bờ – ương – bương Bương – sắc – bướng
Khoai	Khờ – oai – khoai
Khoái	Khờ – oai – khoai Khoai – sắc – khoái
Thuốc	Ua – cờ- uốc thờ – uôc – thuôc Thuôc – sắc – thuốc
Mười	Ưa – i – ươi-mờ – ươi – mươi Mươi – huyền – mười
Buồm	Ua – mờ – uôm – bờ – uôm – buôm Buôm – huyền – buồm.
Buộc	Ua – cờ – uôc bờ – uôc – buôc Buôc – nặng – buộc
Suốt	Ua – tờ – uôt – suôt Suôt – sắc – suốt
Quần	U – ân – uân cờ – uân – quân Quân – huyền – quần.
Tiệc	Ia – cờ – iêc – tờ – iêc – tiêc Tiêc – nặng – tiệc.
Thiệp	Ia – pờ – iêp thờ – iêp – thiêp Thiêp – nặng – thiệp
Buồn	Ua – nờ – uôn – buôn Buôn – huyền – buồn.
Bưởi	Ưa – i – ươi – bươi Bươi – hỏi – bưởi.
Chuối	Ua – i – uôi – chuôi Chuôi – sắc – chuối.
Chiềng	Ia – ngờ – iêng – chiêng Chiêng – huyền – chiềng.
Giềng	Ia – ngờ – iêng – giêng Giêng – huyền – giềng	Đọc gi là “dờ” nhưng có tiếng gió
Huấn	U – ân – uân – huân Huân – sắc – huấn.
Quắt	o – ăt – oăt – cờ – oăt – quăt. Quăt – sắc – quắt
Huỳnh	u – ynh – uynh – huynh huynh – huyền – huỳnh
Xoắn	O – ăn – oăn – xoăn Xoăn – sắc – xoắn
Thuyền	U – yên – uyên – thuyên Thuyên – huyền – thuyền.
Quăng	O – ăn – oăng – cờ – oăng – quăng.
Chiếp	ia – p – iêp – chiêp Chiêm – sắc – chiếp
Huỵch	u – ych – uych – huych huych – nặng – huỵch.
Xiếc	ia – c – iêc – xiêc xiêc – sắc – xiếc

3. Bảng âm vần theo chương trình VNEN

Các âm giữ nguyên cách đọc như cũ: a, ă, â, b, ch, e, ê, g, h, I, kh, I, m, n, ng, ngh, nh, o, ô, ơ, ph, s, t, th, u, ư, v, x, y
Các âm đọc là “dờ” nhưng cách phát âm khác nhau: gi; r; d
Các âm đọc là “cờ: c; k; q

Vần	Cách đọc	Vần	Cách đọc
gì	gì – gi huyền gì	uôm	uôm – ua – m – uôm
iê, yê, ya	đều đọc là ia	uôt	uôt – ua – t – uôt
uô	đọc là ua	uôc	uôc – ua – c – uôc
ươ	đọc là ưa	uông	uông – ua – ng – uông
iêu	iêu – ia – u – iêu	ươi	ươi – ưa – i – ươi
yêu	yêu – ia – u – yêu	ươn	ươn – ưa – n – ươn
iên	iên – ia – n – iên	ương	ương – ưa – ng – ương
yên	yên – ia – n – yên	ươm	ươm – ưa – m – ươm
iêt	iêt – ia – t – iêt	ươc	ươc – ưa – c – ươc
iêc	iêc – ia – c – iêc	ươp	ươp – ưa – p – ươp
iêp	iêp – ia – p – iêp	oai	oai – o- ai- oai
yêm	yêm – ia – m – yêm	oay	oay – o – ay – oay
iêng	iêng – ia – ng – iêng	oan	oan – o – an – oan
uôi	uôi – ua – I – uôi	oăn	oăn – o – ăn – oăn
uôn	uôn – ua – n – uôn	oang	oang – o – ang – oang
uyên	uyên – u – yên – uyên	oăng	oăng – o – ăng – oăng
uych	uych – u – ych – uych	oanh	oanh – o – anh – oanh
uynh	uynh – u – ynh – uynh	oach	oach – o – ach – oach
uyêt	uyêt – u – yêt – uyêt	oat	oat – o – at – oat
uya	uya – u – ya – uya	oăt	oăt – o – ăt – oăt
uyt	uyt – u – yt – uyt	uân	uân – u – ân – uân
oi	oi – o – I – oi	uât	uât – u – ât – uât

Các âm vẫn giữ cách phát âm như cũ bao gồm:oi, ai, ôi, ơi, ui, ưi, ay, ây, eo, ao, au, âu, iu, êu, ưu, on, an, ăn, ân, ơn, ưn, ôn, in, un, om, am, ăm, âm, ôm, ơm, êm, e, im, um, ot, at, ăt, ât, ôt, ơt, et, êt, ut, ưt, it.

Sau khi theo dõi hướng dẫn cách đánh vần tiếng việt lớp 1 công nghệ giáo dục mới, hy vọng sẽ giúp các bậc phụ huynh có thể nắm rõ hơn về cách đọc bảng chữ cái chuẩn theo quy định của bộ GD&ĐT, hỗ trợ việc học của con yêu được tốt hơn. Mong rằng những chia sẻ của chúng tôi se giúp ích được phần nào cho mọi người và hãy thường xuyên truy cập website để có thêm nhiều thông tin tư liệu giáo dục bổ ích nhé.